Czym są Mediacje?

 

      Mediacje to próby doprowadzenia do ugodowego, satysfakcjonującego obie strony rozwiązania konfliktu na drodze dobrowolnych negocjacji prowadzonych przy udziale trzeciej osoby, neutralnej wobec stron i ich konfliktu, czyli mediatora, który wspiera przebieg negocjacji, łagodzi powstające napięcia i pomaga – nie narzucając jednak żadnego rozwiązania – w wypracowaniu kompromisu.

 

       Mediacja jest jedną z pokojowych metod rozwiązywania sporów. W prawie polskim pojawiła się dość niedawno. Ciągle nie do końca wykorzystuje się potencjał tego instrumentu procesowego. Aktualnie przewiduje się możliwość skierowania sprawy do mediacji we wszystkich najważniejszych rodzajach postępowań sądowych: cywilnych, rodzinnych, gospodarczych, administracyjnych, wobec nieletnich. Jako pierwsza metoda ta została wykorzystana w sprawach karnych.

 

Zasady Mediacji?

 

         Reguły, którymi mediatorzy kierują się w codziennej pracy wywodzą się z różnych szkół mediacji, istnieje jednak kilka zasad występujących powszechnie i są to:

 

• dobrowolność – rozumiana jako brak przymusu płynącego z zewnątrz. Skonfliktowane osoby same decydują o przystąpieniu do mediacji, a w każdej chwili mogą z niej zrezygnować bez żadnych konsekwencji;

• bezstronność i neutralność mediatora – ma być on w równej mierze sprzymierzeńcem jednej, jak i drugiej strony sporu. Mediator nikogo nie faworyzuje, nawet jeśli pojawi się w nim współczucie do jednej ze stron. Nie może być stronniczy, nie powinien okazywać sympatii. Dodatkowo powinien charakteryzować się neutralnością, czyli brakiem interesu w jakimkolwiek sposobie zakończenia sporu;

• poufność mediacji – zasada ta gwarantuje uczestnikom mediacji poczucie bezpieczeństwa przez zachowanie tajemnicy i wyłączenie innych osób trzecich;

• akceptowalność mediatora (mediatorem może być tylko taka osoba, na której udział w danej sprawie strony wyrażą zgodę, strony mają prawo zmienić mediatora),

• inne zasady – bezinteresowność, która mówi o tym, że mediator nie czerpie żadnych korzyści materialnych z tego co jest przedmiotem negocjacji między stronami. Kolejna zasada to szacunek - mediator musi zabezpieczyć warunki rozmowy tak, by strony odczuwały, że są szanowane. Z kolei zasada profesjonalizmu jest swego rodzaju gwarantem ciągłego rozwoju zawodowego mediatora.

 

Cel mediacji

 

     Celem mediacji jest wypracowanie rozwiązania satysfakcjonującego strony konfliktu, a nie ustalenie, kto ma rację w sporze.

 

     Mediacja służy załagodzeniu lub wygaszeniu konfliktu istniejącego między stronami, co jest tym łatwiejsze do osiągnięcia, że osoby dotychczas pozostające w konflikcie są równouprawnionymi partnerami w rozmowie, w poszukiwaniu rozwiązania dzielącego ich sporu. Nikt nie może narzucać stronom sposobu rozwiązania sporu, to same strony są odpowiedzialne za wynik mediacji.

 

Jakie są zalety mediacji?

 

Mediacja:

• służy zapewnieniu harmonii społecznej i konstruowaniu prawidłowych relacji międzyludzkich,

• sprzyja budowaniu porozumienia, łamaniu barier i niwelowaniu napięcia społecznego,

• zwiększa gwarancję usunięcia na trwałe konfliktu, do jakiego doszło pomiędzy stronami,

• pozwala wypracować stronom akceptowalne rozwiązania problemu, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb i oczekiwań,

• zapewnia stronom możliwość decydowania o jej ostatecznym wyniku,

• zapewnia równorzędną pozycję dla wszystkich stron konfliktu lub sporu,

• pozwala spojrzeć na spór z innej perspektywy, skłonić strony do rozważenia problemu z punktu widzenia drugiej strony,

• zaspokaja potrzebę opowiedzenia o swoich krzywdach, doznanym poczuciu niesprawiedliwości,

• zapewnia wyższą skuteczność realizowania porozumień, bowiem strony, które same je wypracowały, czują się także odpowiedzialne za ich wykonanie,

• przyczynia się do skrócenia okresu trwania postępowania sądowego,

• przyczynia się do zmniejszenia kosztów związanych z postępowaniem sądowym,

• realizuje konstytucyjną zasadę dostępu do wymiaru sprawiedliwości, zwaną potocznie prawem do sądu, w praktyce zaś rozumianą nie tylko jako zapewnienie szybkich i niedrogich procedur sądowych ale także alternatywnych pozasądowych procedur rozwiązywania sporów.

 

Akty prawne regulujące instytucję mediacji w polskim systemie prawnym:

 

 

1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z 02.04.1997r. (Dz. U. z 1997r.,nr 78, poz. 483) – art. 2, art. 31 ust. 1 i 2, art. 32, 45, 47, 71, 72, 80,  82, 166, 182.:

   1. ​​​Art.2. Rzeczpospolita Polska jest demokratycznym państwem prawnym, urzeczywistniającym zasady sprawiedliwości społecznej

   2. Art.31.1. Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.

   3. Art.31.2. Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.

   4. Art.32.1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego       traktowania przez władze publiczne

   5. Art.32.2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek  przyczyny.

   6. Art.45.1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd.

   7. Art.47. Każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym

   8. Art.71.1. Państwo w swej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny. Rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz  publicznych

   9. Art.71.2. Matka przed i po urodzeniu dziecka ma prawo do szczególnej pomocy   władz publicznych, której zakres określa ustawa

   10. Art.72.1. Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę praw dziecka. Każdy ma prawo żądać od organów władzy publicznej ochrony dziecka przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją

   11. Art.80. Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej

   12. Art.82. Obowiązkiem obywatela polskiego jest wierność Rzeczypospolitej Polskiej oraz troska o dobro wspólne

   13. Art.166.3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne

   14. Art.182. Udział obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości określa ustawa.

2. Ustawa kodeks karny z dnia 06.06.1997r. (Dz. U. z 1997r., nr 88, poz. 555) - art.46 § 1,2, art. 53 § 3,  art. 60 § 2, art. 66 § 3 k.k.

3. Ustawa kodeks postępowania karnego z dnia 06.06.1997r. (Dz. U. z 1997r., nr 89, poz. 555) art. 23a, art. 339 § 4, art. 325i § 2, art. 492 – 494, art. 499 k.p.k

4. Ustawa kodeks postępowania cywilnego - ustawa z dnia 28.07.2005r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych ustaw (Dz. U. 2005r., nr 172, poz. 1438).art. 1831 - 18315 k.p.c

5. Ustawa kodeks pracy – art. 244 – 258 ustawy z dnia 26.06.1974r.(Dz. U. z 1998r.,  nr 21, poz. 94).

6. Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.05.2001r. w sprawie postępowania mediacyjnego  w sprawach nieletnich (Dz. U. nr 56, poz. 591 z dnia 6.06.2001r.).

7. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 13.06.2003r. w sprawie postępowania mediacyjnego w sprawach karnych. (Dz. U. nr 108, poz. 1020 z dnia 26.06.2003r.).

8. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18.06.2003r. w sprawie wysokości i sposobu obliczania wydatków Skarbu Państwa w postępowaniu karnym (Dz. U. nr 108, poz. 1026 z dnia 26.06.2003r.).

9. Ustawa z dnia 28.07.2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. (Dz. U. nr 167, poz. 1398 z dnia 01.09.2005r.).

10. Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20.06.2016r. w sprawie wysokości wynagrodzenia i podlegających zwrotowi wydatków mediatora w postępowaniu cywilnym (Dz. U. z dnia 28.06.2016r., poz. 921).

11. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19.12.2002r.w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju. (Dz. U. 2002r., nr 236, poz. 1990).

12. „Kodeks etyki mediatora” wydanie Polskie Centrum Mediacji, 2002 rok. – reguluje podstawowe zasady etyczno-moralne mediatora, określa obowiązki,     zadania i prawa mediatora.

 

 

źródło: www.ms.gov.pl